پایگاه اسلامی شیعی رشد

(roshd.org)
 
 
  مناسبت نامه > شهادت امیرالمومنین امام علی (علیه السلام) > تاريخ مناسبت: 1395/04/07    
 
 
 

باسمه تعالی

 

«علی (علیه السلام) و فرمان بزرگ الهی»

علی (علیه السلام) در قبله مسلمين متولد شده است. او به عنوان اولين پيرو اسلام و برای نخستين بار(1)، در پشت سر پيغمبر خاتم (صلی الله علیه و آله و سلم) نماز گزارده است. پس به طور قطع بيش از هر مسلمان ديگری، قدر نماز، نخستين فريضه الهی،(2) را می‌داند و به آن اهميت می دهد.

نقل شده که حال علی (علیه السلام) به هنگام نماز، چنان بود كه در يكی از جنگ‌ها، تيری به پای آن حضرت اصابت كرد و هر چه تلاش كردند، نتوانستند آن را در آورند. پس درنگ نمودند تا علی (علیه السلام) مشغول نماز شود و در این هنگام بود که تير را از پای او بیرون آوردند. او در نماز آن چنان غرق در مناجات با معبود خویش بود، که متوجه درآوردن تیر نشد(3) و زمانی به خود آمد كه از نماز فراغت يافت و آن گاه بود که در خود احساس درد كرد.

همچنين در يكی از شب‌های مخوف جنگ صفين،(4) كه آتش جنگ برافروخته شده بود و از هر سو مانند باران تير می‌بارید، دیدند كه امیر المومنین (علیه السلام) رو به قبله ایستاد و مشغول نماز شد. پس از نماز، پرسیدند: یا امير المؤمنين! اين چه وقت نماز خواندن بود؟ آن حضرت فرمود: "اصلا اين جنگ برای چيست؟ جز اين است كه می‌خواهیم ظلم و فساد را ريشه كن كنيم تا نماز و احكام الهی چنانكه بايد، اقامه گردد؟"(5)

آری! امير المؤمنين (علیه السلام) در گفتار خویش نیز در موارد متعدد از نماز، اين فرمان بزرگ الهی و محبوب مورد علاقه‏اش كه برای هيچ عملی بمانند آن ارج نمی‌نهاد، سخن به ميان آورده و اهميت آن را يادآور شده است:

1- در فرازی که موضوعات مهم اسلامی را به اصحابش وصيت می‌نمايد و نسبت به انجام دادن آن‏ها سفارش می‌كند، می‌فرمايد: "نماز را چنان كه بايد، برپا داريد و در حفظ و ادای آن كوشا باشيد و هر چه بيشتر به جا آوريد و به وسيله آن به خداوند تقرب جوئيد؛ زيرا كه خداوند در قرآن می‌فرمايد: «نماز فريضه‏ای است كه در وقت معين بر اهل ايمان واجب شده است.»(6) آيا پاسخ دوزخيان را نشنيده‏ايد كه وقتی طبق گفته خداوند در قرآن از آنها می‌پرسند: «چه چيز شما را به دوزخ افكند؟ می‌گويند: ما از نمازگزاران نبوديم.»(7)

نماز، گناهان را مانند ريزش برگ درختان می‌ريزد و همچون رهايی چهارپايان از بند، انسان را رها می سازد. رسول خدا (صلی الله عليه و آله و سلم) نماز را به چشمه آب گرمی تشبيه فرمود كه بر در خانه مردی باشد و شبانه روز، پنج نوبت از آن شستشو كند، كه در اين صورت ديگر چركی در بدن وی باقی نخواهد ماند.

مقام و اهميت نماز را مردانی از مؤمنين می دانند كه زينت كالای دنيا و فرزندی كه نور چشم انسان است، و ثروت و دارائی، آنها را به خود مشغول نمی‌دارد؛ چنانكه خداوند در قرآن مجيد فرموده است: «مردانی هستند كه تجارت و داد و ستد دنيا آنها را از ياد خدا و اقامه نماز و پرداخت زكات باز نمی‌دارد.»(8)

با اين كه خدا، بهشت را به پيغمبر مژده داده بود، (اما آن حضرت) از بس نماز می‌گزارد، خود را به رنج انداخته بود و در اين كار، نظر به اين آيه شريفه داشت: «خانواده‏ات را فرمان ده نماز بگزارند، و خويشتن نيز بر انجام آن شكيبا باش.»(9)

از اين رو آن حضرت هم خانواده خود را به انجام اين فريضه بزرگ الهی وادار می‌كرد و هم خود نيز با بردباری به ادای آن می‌پرداخت."(10)

2- در عهدنامه‏ای كه برای محمد بن ابی بكر نوشت و او را روانه کشور باستانی مصر نمود تا فرمانروای آن‌جا باشد، از جمله دستورهایی كه به او داد فرمود: "نماز را در اوقاتی كه برای آنها تعيين شده، به پای دار و به خاطر اين كه بیكاری و فرصت و وقت داری، پيش از وقت آن را به جای نياور و به بهانه اين كه كار داری، آن را به تأخير نينداز و اين را بدان كه تمام كارهايت پيرو نمازت می‌باشد."(11) و (12)

3-  از همه جالب‌تر، اين است كه در شب بيست و يكم ماه مبارك رمضان، لحظه‏ای پيش از آن كه جان به جان آفرين تسليم كند، ضمن وصيت تاريخی خود به فرزندان گراميش، امام حسن و امام حسين (عليهما السلام) می‌فرمايد: "خدا را، خدا را كه برپا داشتن نماز را از ياد نبريد، زيرا نماز ستون دين است."(13)

آری، امیر المؤمنین (علیه السلام)، نمازگزار نخستين اسلام، آغاز كارش در خانه خدا بود و پايان كارش نيز در خانه خدا به سر رسيد. بدين گونه، علی (علیه السلام) در جهان اسلام نخستين شهيد محراب است.

(برگرفته از مقاله "راز نماز در نهج البلاغه"، تالیف:"مرحوم حجة الاسلام علی دوانی")

سایت رشد، فرارسیدن بیست و یکم ماه مبارک رمضان، سالروز شهادت

پیشوای متقیان و حقیقت ناشناخته به نزد آدمیان

امیر المؤمنین، امام علی بن ابیطالب (علیه السلام)

را به تمامی مسلمانان جهان، به خصوص شما دوست گرامی، تسلیت می گوید و

لیالی قدر

را گرامی می دارد.

پایگاه اسلامی شیعی رشد


پاورقی‌ها:

1- آن حضرت در فرازی از خطبه 131 نهج البلاغه میفرمايد: "پروردگارا من نخستين كسی هستم كه به حق رسيد و آن را شنيد و پذيرفت. به طوری كه جز رسول خدا (صلی الله عليه و آله و سلم) هيچ كس در نماز بر من پيشی نگرفت."

2- بدين گونه كه جبرئيل امين، چند روز بعد از آن كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به مقام نبوّت رسيد، برای دومين بار بر آن حضرت نازل گرديد و آبی از آسمان آورد و طريقه وضو گرفتن و نماز گزاردن و ركوع و سجود را به ایشان آموخت.

3-  ارشاد القلوب، جلد 2، صفحه 217 (چاپ انتشارات شریف رضی)

4- ليلة الهرير

5- وسائل الشیعه، جلد 4، صفحه 246

6- سوره نساء، فرازی از آیه 103

7- سوره مدثر، آیه 42 و  43

8- سوره نور، فرازی از آیه 37

9- سوره طه، فرازی از آیه 132

10- نهج البلاغه، خطبه 199

11- می دانيم كه امير المؤمنين (علیه السلام) در اينجا به سخن پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نظر داشته كه فرموده است: "نماز ستون دين است كه اگر پذيرفته شد، ساير اعمال نيز به دنبال آن پذيرفته می شود و اگر مقبول نيفتاد ساير اعمال ديگر بندگان هم مردود شناخته می شود." (من لا یحضره الفقیه، جلد 1، صفحه 208)

12- نهج البلاغه، فرازی از نامه 27

13- نهج البلاغه، فرازی از نامه 47