باسمه تعالی

«پند و موعظه»

هيچ كس نيست كه از موعظه بى‏نياز باشد و هيچ جامعه‏اى نيست كه احتياج به پند و نصیحت نداشته باشد. موعظه كلامى است كه به دل نرمى و لطافت مى‏دهد. سنگ‌دلی را از دل مى‏برد، خشم و شهوت را فرو مى‏نشاند و هواهاى نفسانى را آرام مى‏ کند و به روح صفا و جلا مى‏دهد.

بنابراین هيچ فردى از موعظه بى‏نياز نيست. ممكن است فردى از تعليم شخص ديگرى بى‏نياز باشد اما از موعظه او بى‏نياز نيست؛ زيرا دانستن، يك مطلب است و متذكر شدن و تحت تأثير تلقين يك واعظ مؤمن متقى قرار گرفتن مطلب ديگر است.

اگر موعظه از لسان دين باشد اثر ديگر و عميق تری دارد. مواعظ دين است كه بیشتر بر روى دل ها اثر می گذارد و به دل ها خشوع می دهد. البته گذشته از اين كه موعظه بايد از زبان دين گفته شود، چه بهتر که خود واعظ نيز از سخنان خود متأثر باشد و از دل موعظه كند.

لذا بايد هميشه مردم مورد موعظه قرار گيرند، نسبت به خداوند متذکر باشند و از غفلت احتمالی كه نسبت به مرگ دارند بيرون آورده شوند؛ متوجه آثار گناهانشان بشوند؛ از قبر و قيامت بشنوند و نسبت به عدل الهى متذکر شوند. اين امرى است لازم و ضرورى و هيچ وقت جامعه از اين بى‏نياز نيست.

به همین جهت امام باقر العلوم (علیه السلام) می فرماید: "...علما اگر از نصيحت و راهنمايى خوددارى ورزند، خيانت كرده‏اند، و اگر راه گم كرده‏اى را ببينند و راه را به او ننمايند... كار بسيار بدى كرده‏اند، زيرا كه خداى متعال از آنان در كتاب خود پيمان گرفته است كه مردمان را امر به معروف و نهى از منكر كنند، و مددكار تقوى و كار نيك باشند...⁽¹⁾

کلام امام باقر (علیه السلام) توجه موعظه گران را از يک سو و مراجعه و پذيرش پند پذیران را از سوی ديگر طلب می‌نمايد.

(برگرفته از کتاب "خطابه و منبر"، تاليف: "استاد شهید مرتضی مطهری" (همراه با تلخیص و اضافات))

سایت رشد، فرارسیدن سال روز ولادت

شکافنده علوم الهی و گنجینه دار خزائن نبوی،

پیشوای پنجم شیعیان،

حضرت امام محمد بن علی الباقر (علیه السلام)

را به تمامی مسلمین تبریک عرض می‌نماید.

 پایگاه اسلامی شیعی رشد

پاورقی:

1-  "...و العلماء في انفسهم خانة، ان كتموا النّصحية، إن رأوا تائها ضالّا لا يهدونه... فبئس ما يصنعون؛ لأنّ اللّه- تبارك و تعالى- اخذ عليهم الميثاق في الكتاب، أن يأمروا بالمعروف و بما أمروا به، و ان ينهوا عمّا نهوا عنه، و ان يتعاونوا على البرّ و التقوى...‏" (کافی، جلد 8، صفحه 54)