اسلام دين حق مداري و مهر و عطوفت است . رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) پيام آور اين دين الهي ، با وجود همه آزار و شکنجه هايي که در دوران رسالت خود از مشرکين ديد ، هرگز آنان را نفرين ننمود و همواره برهدايت آنان مشفق بود تا جايي که پروردگار در کلام آسماني خود قرآن ، آن حضرت را رحمت براي تمام عالميان وصف مي کند ⁽¹⁾ و می فرماید سختيهايي که به شما مي رسد ، بر آن حضرت گران و سخت است و پیامبر خویش را نسبت به مؤمنين رئوف و مهربان معرفي مي نماید⁽²⁾ . ( در سيره ائمه اطهار (علیهم السلام ) نيز مثالهاي فراواني در لطف آنان مشاهده مي شود که جهت رعایت اختصار از ذکر آنها چشم پوشی می کنیم ، اما اگر خواستی میتوانی به سیره آن بزرگواران و قسمت مناسبت نامه رجوع کنی ).

 تعاليم اسلامي درباره چگونگي مواجهه مسلمانان با ظلم وجوري كه نسبت به آنان روا مي شود ( بسته به نوع ظلم ) ، دو گونه است : گاهي بر اثر ظلم ، حق فرد مورد خدشه قرار مي گيرد و ظالم نیز پشيمان و نادم است. در اين باره اسلام به ما مي آموزد در عين آنكه مظلوم حق تقاص دارد ، اما چه نيكوست كه آغوش رحمت بگشايد و برادر ايماني خود و يا انساني هم نوع خویش را عفو نمايد و به رحمت وفضل خداوند دل ببندد . در این راستا پروردگارمان در قرآن کریم به ما می آموزد که : " كيفر بدى، مجازاتى است همانند آن و هر كس عفو و اصلاح كند، پاداش او با خداست؛ خداوند ظالمان را دوست ندارد! "  ⁽³⁾ . و در آیه ای دیگر نیز آموزه این کتاب آسمانی به ما اینست که : " بدى را به بهترين راه و روش ، دفع كن ( و پاسخ بدى را به نيكى ده)! . . .  " ⁽⁴⁾ ، اما نه اينکه از ظالم تمناي ظلم بيشتر نما . . .

ولی گاهی حق عمومي و حق اجتماع مورد تعرض قرار مي گيرد و يا ظالم در اثر عفو و گذشت مظلوم ، در ظلم خود پا برجا مي گردد و ظلم و جور خویش را تکرار مي کند . در اين مورد اسلام دستور مبارزه و برخورد قاطع با ظلم و جور را صادر مي نمايد که از مصاديق اين تعليم اسلامي ، جهاد و مبارزه در راه خداست . لذا خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید : " . . . ( به طور كلى ) هر كس به شما تجاوز كرد، همانند آن بر او تعدى كنيد!. . . " ⁽⁵⁾

پس دین مبین اسلام ، در عین آنکه دین مهربانی و عطوفت است ، اما حق مداری را نیز فراموش نمی کند ، و در کنار پاسداری از حق ، مهر و عاطفه را نیز از یاد نمی برد .